Ile można zaoszczędzić dzięki panelom fotowoltaicznym?

Kalkulacja oszczędności z fotowoltaiki

Rosnące ceny energii elektrycznej sprawiają, że coraz więcej osób rozważa inwestycję w instalację fotowoltaiczną. Pytanie, które zadaje sobie wielu potencjalnych inwestorów, brzmi: ile naprawdę można zaoszczędzić dzięki panelom słonecznym i czy taka inwestycja jest opłacalna? W tym artykule przedstawimy szczegółową analizę opłacalności instalacji fotowoltaicznej dla typowego domu jednorodzinnego w Polsce.

Koszty początkowe instalacji fotowoltaicznej

Pierwszym krokiem w analizie opłacalności jest określenie kosztów początkowych. Na całkowity koszt instalacji fotowoltaicznej składają się:

• Panele fotowoltaiczne - stanowią największą część kosztów, a ich cena zależy od mocy, wydajności i producenta
• Inwerter (falownik) - urządzenie przekształcające prąd stały z paneli na prąd zmienny
• Konstrukcja montażowa - dostosowana do typu dachu
• Okablowanie i zabezpieczenia
• Prace montażowe
• Dokumentacja i przyłączenie do sieci

Dla typowego domu jednorodzinnego w Polsce, którego roczne zużycie energii wynosi około 4000-5000 kWh, odpowiednia będzie instalacja o mocy 5-6 kWp. Koszt takiej instalacji w 2023 roku kształtuje się na poziomie 25 000 - 30 000 zł brutto.

Możliwości dofinansowania

Warto pamiętać, że rzeczywisty koszt instalacji może być znacznie niższy dzięki dostępnym programom wsparcia:

• Program "Mój Prąd" - dotacja do 6000 zł (w przypadku dodatkowych elementów jak magazyn energii, dotacja może wynieść nawet 16 000 zł)
• Ulga termomodernizacyjna - możliwość odliczenia do 53 000 zł od podstawy opodatkowania w PIT
• Programy samorządowe - niektóre gminy oferują dodatkowe wsparcie dla mieszkańców

Uwzględniając przykładowo dotację z programu "Mój Prąd" w wysokości 6000 zł oraz ulgę termomodernizacyjną (zakładając stawkę podatku 17%), rzeczywisty koszt instalacji o wartości 29 000 zł może spaść nawet do około 18 100 zł.

Przewidywana produkcja energii

Kolejnym krokiem jest oszacowanie, ile energii wyprodukuje nasza instalacja. W warunkach polskich, dobrze zaprojektowana instalacja fotowoltaiczna o mocy 1 kWp produkuje rocznie średnio 950-1100 kWh energii elektrycznej. Zatem instalacja o mocy 5 kWp powinna generować rocznie około 4750-5500 kWh.

Należy przy tym pamiętać, że produkcja energii nie jest równomierna w ciągu roku:

• Miesiące letnie (maj-sierpień) - około 60-70% rocznej produkcji
• Miesiące przejściowe (marzec, kwiecień, wrzesień, październik) - około 25-30% rocznej produkcji
• Miesiące zimowe (listopad-luty) - około 5-10% rocznej produkcji

Oszczędności z instalacji fotowoltaicznej

Rzeczywiste oszczędności z fotowoltaiki zależą od kilku czynników:

1. System rozliczeń

Od kwietnia 2022 roku w Polsce obowiązuje system rozliczeń net-billing dla nowych prosumentów. W tym systemie:

• Energia wyprodukowana i zużyta na bieżąco jest całkowitą oszczędnością (nie płacimy za nią)
• Nadwyżki energii są sprzedawane do sieci po cenach rynkowych (według cen na Rynku Dnia Następnego)
• Gdy potrzebujemy więcej energii niż produkujemy, kupujemy ją z sieci po standardowych cenach

W praktyce oznacza to, że największe oszczędności osiągamy, gdy zużywamy energię bezpośrednio w momencie jej produkcji.

2. Autokonsumpcja

Autokonsumpcja to procent wyprodukowanej energii, który zużywamy bezpośrednio. Dla typowego gospodarstwa domowego, bez specjalnych działań optymalizacyjnych, wynosi ona około 20-30%. Oznacza to, że tylko taki procent wyprodukowanej energii pozwala na maksymalne oszczędności.

Autokonsumpcję można zwiększyć poprzez:

• Przesunięcie zużycia energii na godziny słoneczne (np. pranie, zmywanie, ładowanie samochodów elektrycznych)
• Zastosowanie automatyki domowej do sterowania urządzeniami
• Instalację magazynu energii

3. Kalkulacja rocznych oszczędności

Dla typowej instalacji 5 kWp i domu z rocznym zużyciem energii na poziomie 5000 kWh, przy obecnych cenach energii, roczne oszczędności mogą wyglądać następująco:

Czas zwrotu z inwestycji

Czas zwrotu inwestycji (ROI) to okres, po którym oszczędności z instalacji zrównają się z poniesionymi kosztami. Dla naszego przykładu:

• Koszt instalacji po dotacjach i uldze: 18 100 zł
• Roczne oszczędności: 3375 zł
• Prosty czas zwrotu: 18 100 zł ÷ 3375 zł ≈ 5,4 lat

Należy jednak uwzględnić kilka dodatkowych czynników:

• Wzrost cen energii - prognozowany wzrost cen energii w przyszłości skróci czas zwrotu inwestycji
• Degradacja paneli - wydajność paneli spada o około 0,5-0,7% rocznie
• Koszty eksploatacyjne - instalacja fotowoltaiczna wymaga minimalnej konserwacji, ale należy uwzględnić możliwe koszty napraw (np. wymiana inwertera po 10-15 latach)

Uwzględniając powyższe czynniki, realny czas zwrotu inwestycji dla typowej instalacji fotowoltaicznej w Polsce wynosi obecnie około 6-8 lat.

Dodatkowe korzyści

Oprócz wymiernych oszczędności finansowych, instalacja fotowoltaiczna przynosi również inne korzyści:

• Wzrost wartości nieruchomości - domy z własnym źródłem energii są bardziej atrakcyjne na rynku nieruchomości
• Niezależność energetyczna - mniejsza zależność od dostawców energii i zmian cen
• Korzyści ekologiczne - redukcja emisji CO2 i innych zanieczyszczeń
• Zabezpieczenie przed podwyżkami cen energii - produkując własną energię, jesteśmy mniej narażeni na wahania cen

Podsumowanie

Instalacja fotowoltaiczna stanowi opłacalną inwestycję dla właścicieli domów jednorodzinnych w Polsce. Przy obecnych cenach energii, dostępnych programach wsparcia i prognozowanych wzrostach cen prądu, czas zwrotu inwestycji wynosi około 6-8 lat.

Maksymalizacja oszczędności wymaga jednak świadomego podejścia do zużycia energii i dążenia do zwiększenia autokonsumpcji. Warto również rozważyć dodatkowe technologie, jak magazyny energii czy pompy ciepła, które mogą zwiększyć efektywność całego systemu.

Pamiętaj, że każda nieruchomość jest inna, dlatego warto skonsultować się z profesjonalistą, który przeprowadzi indywidualną analizę opłacalności i dobierze system odpowiedni do Twoich potrzeb.